İSLAM VE İLİM
İlim medeniyetlerin oluşumunu sağlayan,geliştiği her yerde orayı aydınlatan,yok olduğu mekanlarda insanları öksüz bırakan, insanlığın en önemli ortak malıdır.İnsanlığın varoluşundan günümüze her millet kendi imkanları doğrultusunda ilme hizmet etmişlerdir.Fakat islam ve müslümanların ilme hizmeti,hiç bir millet ve dinle kıyaslanamaz.
Neden müslümanlar ilme hizmet ettiler.Bunun cevabını vermek için müslümanların temel kaynağı Kuran ve hadislere bakmak gerekmektedir.
Allah’ın kitabının ilk emrinde Rabb’imiz şöyle buyururlar:”Yaratan Rabb’inin emriyle oku.O insanı bir aşılanmış yumurtadan yarattı.Oku ! İnsana bilmediklerini belleten,kalemle yazmayı öğreten Rabb’in,en büyük kerem sahibidir.”[1] Başka bir ayette de;”Muhakkak ki,göklerin ve yerin yaratılışında,gecenin ve gündüzün biribiri ardından geçişinde akıl sahipleri için ibretler vardır.”[2] Benzer bir çok ayette Allah,müslümanların fikri olarak çalışmasını,öğrenmesini tavsiye buyurmaktadır.
Kuran’ın yedi yüzelli ayeti inananları,tabiatı incelemeyi,sonucu bulmak için akıllarını en iyi şekilde kullanmayı tavsiye etmektedir.Çünkü ilk emir olan “oku” dan sonra neyin okunacağı belirtilmemiş genel manada her şeyin okunması gerçeği ortaya çıkmıştır.
Hz peygamber (a.s)’da ilimle ilgili hadislerinin bazılarında şöyle buyurmaktadırlar:”Beşikten mezara kadar ilim öğrenin.”,”İlim öğrenmek kadın-erkek her müslümana farzdır.”,”İlim Çin’de de olsa gidip alınız.”,”Babanın evladına vereceği en kıymetli miras iyi bir eğitim ve öğretimdir.”,”İlim öğrenmek mukaddes bir cihattır.”,”Her şeyin bir yolu vardır.Cennetin yolu da ilim öğrenmektir.”,”Cehaletten müthiş fakirlik olmaz.”,”İlim rütbesi riütbelerin en büyüğüdür.”,”Alimin uykusu,cahilin ibadetinden hayırlıdır.”,”Bir alimin ölümü,bütün bir milletin ölümünden daha büyük bir kayıptır.”,”Kıyamet gününde alimlerin mürekkebiyle şehitlerin kanı denk tutulur.”,”Ya ilim sahibi ol veya öğrenen veya dinleyen veyahut ilim dostu ol.Sakın beşinci olma mahvolursun.”[3]
Kuran ve hadislerin müslümanların ilmi yükselişlerinde en önemli etken olduğunu belirten Rivoire adlı bir batılı yazar bu gerçeği şöyle itiraf etmektedir:”Müslümanların ilmi yükseliş ve gelişmesinin sırrını bize Kuran’ın bir çok ayetiyle,Hz Muhammed’in hadisleri vermektedir.Bu ayet ve hadisler müslümanların ilmen yükselmelerini teşvik etmiş ve bunu müslümanlar için dini bir görev saymıştır.Medeniyet tarihine de şu eserler bırakılmıştır;
İlmin korunmasını ve insanlığın emrine sunulmasını hedef edinen müslümanlar,onu koruma ve başkalarının emrine sunmak için ilk defa kağıt fabrikasını kurmuşlardır.Dünyada ilk kağıt fabrikası, 794 yılında Bağdat’ta,800 tarihinde Mısır’da,950 yılında ise Endülüs’te kuruldu.Bütün bu fabrikaların kurucuları müslümandı.Avrupa’da ise,1228 yılında almanlar,1309 yılında ise ingilizler kurdu.
Dünya tıp tarihine en büyük hizmeti İbni Sina yapmıştır.O’nun yazdığı Kanun adlı kitap 600 yıl Avrupa üniversitelerinde ders kitabı olarak okutulmuştur.Yine İbni Sina 29 ayrı kolda keşifler yapmış,kendisinden sonraki ilim adamalrına önder olmuştur.
Dünyada ilk mikrobu keşfeden,Fatih’in hocası Akşemsettin’dir.
Matematik bilimine de müslümanların hizmeti çok büyük olmuştur.Bu hizmeti anlatan bir avrupalı bilim adamı;”Rönesansımızın matematik hocaları müslümanlardır.Yalnız cebiri değil diğer matematik ilimlerini de,avrupa kültürü müslümanlardan aldığı gibi,bugünkü batı matematiği gerçekten islam matematiğinden başka bir şey değildir.”demektedir.Yine başka bir avrupalı bilim adamı da:”İslam medeniyetinin modern dünyaya en büyük yardımı ilimdir.Avrupa’nın ilerlemesinde islam kültürünün kesinlikle etkisini göremeyeceğimiz bir basamak yoktur.” demektedir.[4]
Sevgili kardeşlerim !
Tarihte insanlığı aydınlatan müslümanlar neden günümüzde geri kaldı ? Diğer bir ifadeyle günümüzde müslümanlar niçin patent mezarlığına dönüştüler? Bu soruların cevabını veren yüce Allahımız şöyle buyurmaktadırlar:”Kişi için ancak çalıştığı vardır.Çalışan karşılığını da görecektir.”[5]
Öyleyse tarihte olduğu gibi mucit,kaşif bir dinin mensupları olmak istiyorsak,sabır nimetini laboratuvarlarda gecelemek,kütüphaneleri karargah edinmekte kullanalım.Yükselmenin ,dünya gündeminde yer almanın tek yolunun çok okumak ve sürekli okumaktan geçtiğini unutmayalım.
Nemutlu ilmi kendilerine rehber edinebilenlere !
