GÜZEL AHLAK
Ruhları islamla süslenmiş müminler !
Her varlığın değerini ölçmede bir ölçü vardır.İnsanın insan olduğunu gösteren ölçü ise,onun güzel ahlakıdır.İnsanı insan eden asıl unsur ne fiziği ne iş becerisi ne de diğer hasletleridir.Onun insanlar tarafından sevilmesinin asıl nedeni ahlakının üsütünlüğüdür.Bu manayı teyid eden bir hadis-i şeriflerinde Hz peygamber (a.s)”Kıyamet gününde,müminin amel terazisinde en ağır haslet güzel ahlaktır.Allah kötü sözlüyü ve kötüyü sevmez.”[1] buyururlar.
Yaratılıştan güzel huylu olan insanların yanında,cani ruhlu insanlar da vardır.İnsanın ahlakını güzelleştiren onun aldığı iman duygusu ve eğitimidir.İmanlı ve eğitimli fıtratı yumuşak olan insanların insanlığına doyum olmadığı gibi,imansız,cahil,yaratılıştan sert mizaca sahip olanlarla da bir arada bulunmak işkencelerin en büyüğüdür.İman ve eğitim,yaratılıştan sert mizaçlı, cani ruhlu insanların,olumsuz yönlerini törpülediği gibi onların topluma kazandırılmasına da vesile olurlar.Bugün gelişmiş ülkelerde hapishane ve diğer benzeri kurumlarda,sabıkalı insanları kazanmak için yapılan çalışmaların başında,onların ahlaklı bir insan olma hedefi vardır.
Tarih boyunca bütün dinlerin hedefi insanın güzel ahlaklı olmasını kazanmasıdır.İlahi dinlerin ortak gayelerinden biri de neslin korunması olduğu gibi,diğer beşeri sistemlerde de insanın ahlaklı olması ana hedef seçilmiştir.Ancak ilahi dinlerin dışındaki anlayışlarda ahlaklı insanın ölçüsü farklıdır.Kimine göre iyi insan “çok üretken insandır.”v.s.bütün bu örnekleri çoğaltmak mümkündür.İslama göre iyi insan ise;”Allah’dan en çok korkan O’nun emirlerini en çok uygulayıp,yasaklarından sakınandır.”[2]
Hz peygamberin gönderiliş sebeplerinden biri de “güzel ahlakı tamamlamak”[3] olarak ifade edilir.Hz Adem (a.s)’den ,Hz Muhammede kadar her bir peygamberin tavsiyelerinde de,güzel ahlak ana temadır.Ancak zamanla unutulan ve o peygamberlerin sınırlı insan gruplarına tebliğleri ulaşması hasebiyledir ki “Rahmet peygamberi”[4] gönderilmiştir.Böylece güzel ahlakın tamamlanması hedefi güdülmüştür.
Teoriği Kuran’da uygulaması Hz peygamberin hayatında gerçekleşen islam ahlakı şöyle tanımlanabilir.Aşırılıktan mutlaka uzak olma.Önce nefsinin ayıplarını,sonra başkasının ayıplarını görme.Allah’ı ve peygamberi herşeyden çok sevme.Sabır ve metanetli olma.Tatlı dilli olma.İçi dışı bir olma.İnsanlardan kim olursa olsun mutlaka selam verme.Ne müsrif,ne de cimri olmama.Mütevazi olma.Söze sadakat gösterme.Herkesi kendi nefsi gibi mukaddes bilme. Ana-babaya saygıda kusur etmeme.Akrabaya yoksula iyilikte bulunma.İnsanları öldürmeme.Öksüze sahip çıkma,onun malına ihanet etmeme.Yalan söylememe. Adaletli davranma.Her türlü kötülükten mutlaka uzak durma.Çocuklara merhametle,büyüklere saygıyla davranma.Affetme,cahil dahi olsa kötülükle mukabele etmeme.Zalime her ne suretle olursa olsun destek olmama.Mazlumun yanında olma.Başkalarını kendi nefsine tercih etme.Paylaşımı ana ilke edinme.Daima verici olma.Yaptığı her türlü iyiliği başa kalkmama.İnsani ve imani değerlerini yitirmiş insanlara asla iltifat etmeme.Allah’a karşı ibadetlerinde kusur etmeme.İyiliği telkin etme,kötülükten sakındırma.[5]
Sevgili müminler !
Hz Aişe validemize peygamberimizin ahlakı sorulduğunda “O baştan sona Kuran’dan ibaretti.”[6] Buyurdular.Görüldüğü gibi Kuran’i değerler insanı insan yapan değerler bütünüdür.Bunun içindir ki Hz peygambere Allah;”Muhakkak ki,sen güzel ve yüksek bir ahlak üzeresin.”[7] buyurmuşlardı. Ahlaklı insan dünyada Allah’ın ve halkın sevdiği insandır.Ahlaksız insan Allah’ın sevmediği,insanların nefret ettiği insandır.Böyle bir insan,dünyada insanların yaka silktiği,ahirette Allah’ın azabına dücar olan insandır.Ahlaklı insan cennete girecek insandır.[8] Şu halde mümin insan,ahlakını olgunlaştırmaya çalışan olmalıdır.Kusursuz insan olmayabilir.İnsanların Allah katında makbul olanı iyilikleri çok,kötülükleri az olandır.İnsanlar gerçek manada ibadetlerini yapsalar ahlakları da o oranda güzelleşececektir.Öyleyse ibadetlerimizi hakkıyla yapıp kötülüklerimizi en aza indirmeye çalışalım.Bizim bu konu da rehberimiz Hz peygamber (a.s) olmalı.Hayatımızın her safhasında onun hareket ve fiilleri bizim önümüzü açmalıdır.Bu hususta onun şu güzel duası bizim de rehberimiz olmalıdır:”Allahım ! Ayrılıktan,iki yüzlülükten,kötü ahlaktan sana sığınırım.Allahım !Beni güzel ahlaka ulaştır.Zira insanı güzel ahlaka senden başka kimse ulaştıramaz.Kötü ahlakı da benden uzaklaştır.Çünkü kötü ahlakı da senden başka kimse benden uzaklaştıramaz.”[9]
