HİLM(YUMUŞAK HUYLULUK)
Sevgili müminler !
Kainatatki her varlığın değerini ölçüde bir ölçek vardır.İnsanların değeri de güzel hasletleri ve ahlakıyla ölçülür.İnsanın insaniyetini yücelten güzel sıfatlardan biri de,yumuşak huylu,ince ruhlu ve nezaket sahibi olmasıdır.Bu güzel sıfatlara sahip olanlar,bulundukları hemen her mekanda,sevgi ve saygıya layık olurlar.Rasulullah’ın bu güzel sıfatlarla müşriklerin arasında saygıdeğer görülmesi,güzel ahlakın nekadar güçlü bir haslet olduğunu gösteren,enbüyük tablodur.
Yumuşak huyluluk ve güzel ahlak,bütün peygamberlerin,Allah dostlarının ortak özelliklerindendir.Peygamberimiz,”müminlerin sıkıntılarına üzülen,onlara düşkün,merhametli ve şefkatliydi.”[1] İnsanları kınamak,küçümsemek,sert davranmak O’nun hiç bir zaman başvurmadığı metotlardandı.O,Allah’ın şu tavsiyelerine “Rabbinin yoluna ,hikmetle,güzel öğütle çağır,onlarla en güzel şekilde tartış.”[2] hakkıyla uyanlardandı.Sadece müminlere değil,insanlığın islama girmesi için sözlü ve uygulamalı ahlaki davranışlarıyla “Nerdeyse kendini yok edercesine”[3] çaba sarfediyolardı.O’nun ahlakı ve şefkati sadece insanlara değil,hayvanlara ve diğer canlılara karşı da güzelliklerle doluydu.Bir tarfta Uhud dağına “O bizi sever,biz de O’nu severiz.”derken,diğer yandan kesilmek üzere götürülen koyunun gözleri kapanmayınca, “Onu defalarca öldürmek mi istiyorsunuz .”[4] diyerek,merhametini dile getiriyordu.Bütün bu meziyetleriyle peygamberimiz yirmi üç yıl gibi kısa bir zamanda,büyük mesafe kat etmiş,bedevi insanları medeni hale dönüştürmüş,caniler halimleşmişlerdi.Şiddet ve zulum O’nun ne gönlünde,ne de fiillerinde asla görülmüyordu.Dostuna ve düşmanına sevgi ve şefkatiyle yaklaşım O’nun en belirgin karakteriydi.
Kuran-ı Kerim O’nun bu yönünü anlatırken şöyle buyurmaktadır:”Sen Allah’ın rahmetinden dolayı,onlara karşı yumuşak davrandın.Eğer kaba ve katı kalpli olsaydın,şüphesiz arkandan dağılır giderlerdi.”[5]
Bu ayetten de anlaşılacağı gibi,katı kalpli ve zalim yöneticilerin insanları etraflarına toplamaları,toplumlarda bu yolla huzur ve sukuneti sağlamaları mümkün değildir.Bu kanun fertler arasında geçerli olduğu gibi milletler ve devletlerde de geçerlidir.Ne Hz.Musa döneminde Firavun zulmüyle başarılı olabilmiş,ne de 1917’de başlayan 1990’da son bulan kominist Rusya’da zulüm payidar olmuştur.Aynı şekilde katı kalpli ve kırıcı insanlar nekadar güzel konuşurlarsa konuşsunlar karşılarında muhatap bulamayacaklardır.Diğer bir ifadeyle şahsiyetleri ve halleri sevgili olmayanların sözleri de etkili olamayacaktır.
İnsanların bazıları yaratılışları itibariyle güzel huylu,bazıları oldukça gaddar,bazıları da her iki tarafa da meyillidirler.Hz.Ömer’in islama girmeden önceki haliyle,müslüman olduktan sonraki hali yukarıdaki tanımlara uygun yorumlanabilir.Savaş meydanlarında,kükreyen bu kahramanlar,sivil hayatta yoksullara bilfiil hizmet etmeye çalışıyorlardı.Kendi aralarında kardeş ve sevgiyle birbirine bağlanan Allah dostları,davanın tecavüzü ve yok edilişi söz konusu olunca adeta aslan kesiliyorlardı.Kuran,müminlerin bu yönlerine şöyle işaret etmektedir:”O’nun beraberinde olanlar;inkarcılara karşı sert,birbirlerine merhametlidirler.”[6]
Güzel ahlak ve yumuşak huyluluk,insanlar arasındaki,kin ve öfke duygularını söndüren,onlara rahmet esintileri saçan bir halettir.Ahlakı güzel olan insan bulunduğu her ortamda huzur kaynağıdır.
Sevgili müminler !
Sosyal hayatımızda,bazen ceviz kabuğunu doldurmayacak basit meseleler bizi çileden çıkarmaktadır.Oysaki üç günlük dünyada öfke ve şiddet bizi hem ruhen hem de bedenen yıpratmakta bizi strese sokmaktadır.Bizim her meselede örneğimiz olan peygamberimiz (a.s)’ın tavrı bu konuda da bize yön vermelidir. Unutmamalıyız ki,O’nun da düşmanları var olduğu gibi,etrafında da oldukça kaba davranan insanlar bulunabiliyordu,fakat O,herkese ve her zemine sevgiyle davranmaya çalışıyordu.Peygamberimizin bu yönünü anlatan Enes (r.a)şöyle demektedir:”Medine’ye gelişinden vefatına kadar savaşta ve barışta Rasulullah’a hizmet ettim.Yaptığım herhangi bir işten dolayı bana bir defa da olsa “Bunu neden böyle yapmadın.”Veya yapmadığım bir iş için de “Bunu böyle yapmış olsaydın”demedi.”[7]
Nemutlu peygamberi bir sıfat olan ağır başlı ve güzel huylu olabilenlere.
Nemutlu söz ve fiilleriyle insanlara sevgi saça bilenlere !
