UTANMA DUYGUSU

UTANMA DUYGUSU

Muhterem müminler!

İslam dini, insanların erdemlerle donatılması için yapılması gereken her güzelliği içeren bir dindir.O, doğruyu,sanatı,fazileti insanlara emretmekte,kötüyü,ahlaksızlığı her türlü aşırılığı da yasaklamaktadır.

İnsanı insan yapan dinimizin ahlaki güzelliklerinden biri de utanma duygusudur.Utanma duygusuyla insanların yüzleri kızarmakta,kendilerinde heyecan oluşmakta,kelimeler özenle seçilmekte,mimikler ona göre yapılmaktadır.Utanma duygusuyla insanlar günah işlemekten çekinmekte,toplumdaki adi suçlar azalmaktadır.Utanma duygusuyla toplumun erdem sigortası oluşmakta,insanlar birbiriyle hayırda yarışmaktadır.Utanma duygusuyla insani ilişkilerin boyutu mana kazanmakta,insanlardaki ahlaki kalite artmaktadır.Utanma duygusuyla gençliğin taşkınlıklarının önüne set çekilmekte,gençlerin heyecanları olumlu yöne kanalize edilmektedir.Utanma duygusuyla eşler arasındaki aile bağları güçlenmekte,bir ömür boyu beraberlikler mutlu olarak sürdürülmektedir.

Utanma duygusu Yüce Allah’ın sahip olduğu güzel bir duygudur.Peygamberlerin birinci vasıfları arasındadır.¹ Ahlak bahçesinin en nadide çiçeklerinden olan utanma duygusunu Sevgili Peygamberimiz(a.s) şöyle anlatırlar:”Gerçek manada Allah’tan utanın.”Ashap bunun üzerine:“Ya Resulullah Allah’tan utanıyoruz.”Peygamberimiz bunun üzerine şöyle buyurdu:“Hayır,Allah’tan gerçek manada utanan kimse vücudundaki bütün organları haramdan korusun.Ölümü ve kabirde çürüyeceğini sık sık hatırlasın…İşte bunları yapan gerçek manada Allah’tan utanan kimsedir.”²

Utanma,insanı günahlardan alıkoyan bir duygudur.Yüce Allah sonsuz rahmetiyle inananları nefis ve şeytanla mücadelede yalnız bırakmamış bizi savunma sistemleriyle donatmıştır.İçimizden gelen kötü duygulara karşı,imanımızdan gelen utanma duygusu,“Yapma ayıptır.Allah’tan kork.Kullarından utan.” gibi manevi seslerle bizi günahlara karşı korumaktadır.Hz.Peygamber (a.s) bir hadis-i şeriflerinde şöyle buyururlar:“Utanma imandandır.”³ Öyleyse bir insanda iman ne kadar tahkik ise,utanma da o oranda fazla olacaktır.Böylece günahlara karşı koyma gücü de aynı oranda güçlü olacaktır.İman zayıflarsa,utanmada aynı oranda zayıflayacak,insanın içinden gelen kötü duyguları önleyecek hiçbir baraj kalmayacaktır.

Sevgili Kardeşlerim!

İmanın olmadığı toplumlarda,utanma da yoktur.Günümüzde materyalist toplumlara baktığımızda,arzuların köleleştirdiği yığınlar,kural tanımayan anarşistler,kazanma adına her şeyi yapabilen paranın kölelerini görmek mümkündür.Bu tür insanlar gayelerine ulaşmak için her yolu deneyecek,kanunların boşluğundan yararlanıp kamuyu da aldatabileceklerdir.Polisiye tedbirlerle böyleleriyle başa çıkmak mümkün değildir.Böyle insanlar günahlardan etkilenmediği gibi,zevk almaya da başlayacaklardır.Kuran-ı Kerim bu insanları şöyle anlatmaktadır:”Kötü işleri kendisine süslendirilip de onu güzel görmeye başlayan kimse yok mu?İşte Allah dilediğini böyle sapıklığa atar.Dilediğine de doğruyu gösterir.Onlar için kendini üzme.Muhakkak Allah onların yaptıklarını bilir.⁴

Aziz Müminler!

Utanmanın olmayacağı alanlarda vardır.Bunların başında öğrenme ve eğitim gelmektedir.Rasulullah’a ashabın hanımları en mahrem hususları bile sorabiliyorlardı.Peygamberimiz (a.s) buna mani olmadığı gibi onları överek şöyle buyuruyordu:”Ne mutlu ensarın kadınlarına!Onların utanma duyguları ilim öğrenmelerine engel olmamıştı.”⁵

Utanmayı hayatımızda ilke edinelim.Kusurlarımız olsada onları gizleyelim.İnsanlarında yaptığı kötü işleri açığa çıkarmamaya çalışalım.Allah’ın bir isminin de “Settar” (çok örten) manasına geldiğini bilelim.Allah dostlarının birbirlerine tavsiyelerinden biri de “Edep” olduğunu asla unutmayalım.

1 Tirmizi,”Nikah”;1

2 Müsned,1/387

3 Buhari,”Edep”;77

4 Fatır,35/8

5 Buhari;”İlim”;50